گاهی اوقات معنای کلمات “هدف” و “مقصد” اشتباه گرفته میشود. و تفاوت هدف و مقصد مشخص نیست. هر دوی این کلمات به چیزهایی اشاره میکنند که یک فرد می خواهد به آنها برسد، ولی ممکن است در زمینههای مختلف، مفهوم متفاوتی داشته باشند.
از هر صد نفر، فقط بیست نفر اهدافی برای خود مشخص میکنند و از این بیست نفر، تنها شش نفر موفق میشوند که به اهدافشان برسند. [1] این است تفاوت هدف و مقصد که اگر بدانیم ما هم جزو این 6 نفر خواهیم بود.
هدف و مقصد دو نوع نتیجه هستند که فرد میخواهد با تلاش به آنها برسد، اما در مورد زمان، خصوصیات و اثرات آنها تفاوتهایی وجود دارد.
اینجا چند نکته مهم درباره تفاوت و کاربرد هدف و مقصد برای پیشرفت در زندگی شما ارائه شده است.
آنچه در این مقاله میخوانید
شروع از: تعریف هدف و مقصد
برای پیشرفت در کار، لازم است تفاوت هدف و مقصد را بدانیم. مثالی از هر کدام برای یک شغل موفق و زندگی شاد برایتان می زنم.
هدف چیست؟
برای روشن تر شدن تفاوت هدف و مقصد ابتدا تعریفی از هدف می خواهیم.
هدف یعنی، توصیف کوتاهی از آنچه که میخواهید در یک بازه زمانی، معمولا سه تا پنج ساله، به دست آورید. این یک توضیح کلی است، که راه خاصی را برای رسیدن به هدف مشخص نمیکند.
مطالعات علوم اعصاب نشان میدهند که هدفگذاری باعث میشود مغز ما تغییرات بیولوژیکی را انجام دهد و با رفتارهای جدیدی که به ما در دستیابی به اهدافمان یاری میرسانند، هماهنگ شود. [2]
روش SMART یکی از بهترین روشها برای تعیین اهداف است. یک هدف SMART باید خاص، قابل اندازهگیری، دستیافتنی، واقعگرایانه و زماندار باشد.
وقتی که فردی با یک هدف مشخص استراتژی را طراحی میکند، گامهای لازم برای دستیابی به آن را مشخص میکند. این استراتژی شامل عناصری است که یک هدف را خاص، واقعگرایانه و قابل اندازهگیری میکنند و با هم هماهنگ هستند.
مردم و کسب و کارها معمولا با انتخاب اهداف بیش از حد عمومی و غیرقابل دستیابی مانند “من می خواهم در X بهترین باشم” خود را به سمت شکست هدایت میکنند. این هدف هیچ راهنمایی یا تمرکز مشخصی ندارد.
در تفاوت هدف و مقصد باید گفت که برای مشخص کردن یک هدف از روش SMART که خاص، قابل اندازهگیری، دستیافتنی، واقعگرایانه و زماندار هستند، شانس موفقیت را بالا میبرند.
هدفهایی که با روش SMART تعیین میشوند، احتمال موفقیت بالاتری دارند چون به شما چالشهای بیشتری میدهند، هدف را واضح میکنند و راحتتر میتوانید آنها را کنترل کنید.
نمونه هایی از اهداف:
- راه اندازی یک کسب و کار
- خرید خانه
- بهبود عملکرد شغلی
- افزایش مبلغ پس انداز
- کاهش وزن
مقصد چیست؟
برای روشن تر شدن تفاوت هدف و مقصد باید تعریف مشخصی از مقصد داشته باشیم.
مقصد قابل اندازه گیری، قابل تعریف و محدود به زمان هستند که باید در یک سال یا کمتر به انجام برسند. ابزارهای دستیابی به مقصد در قالب فعالیت مشخص می شوند.
هدف زیر را میتوانید برای شرکتی که میخواهد فروش خود را بالا ببرد، انتخاب کنید: “سه سرویس جدید را تا پایان اسفند امسال به بازار عرضه کنید.”
مقاصد، اهداف را تعریف می کنند، فعالیت هایی را که مغایرت دارند با هدف را شناسایی می کنند، در تصمیم گیری ها به کمک ما می آیند و مسئولیت پذیری افراد یک سازمان را تضمین می کنند. اگر مقاصد مختلف به خوبی مشخص نشود، ممکن است هدف اصلی فراموش شود و مسیر اصلی تغییر پیدا کند.
نمونه هایی از مقاصد:
- یک طرح تجاری را در 3 ماه به پایان برسانید
- در مورد درخواست وام مسکن با نماینده بانک صحبت کنید
- جلسات سه ماهه با رئیسم را برنامه ریزی کنم
- 10،000،000 تومان اضافی در یک سال پس انداز کنید
- در شش ماه 4 کیلو وزن کم کنید.
پنج تفاوت هدف و مقصد
اکنون که تعاریف بین هدف و مقصد را فهمیدیم، بیایید آنها را بر اساس دامنه، ویژگی، چارچوب زمانی، اقدامات و اندازه گیری با استفاده از مثال ها تجزیه و تحلیل کنیم و تفاوتهای آنها را بیابیم.
محدوده / اندازه
اندازه هم در تفاوت هدف و مقصد از اهمیت بالایی برخوردار است.
- اهداف، آرزویی هستند که بیش از حد کلی هستند که نمیتوان آنها را با یک معیار مشخص ارزیابی کرد.
- مقاصد جزئیتر از اهداف هستند و معمولاً از نظر اقداماتی که باید انجام شوند، مشخص میشوند.
اختصاصی در تفاوت هدف و مقصد
- اهداف نشاندهنده نتایج مطلوبی هستند که میخواهید به آنها برسید. اما آنها فقط چیزی را که میخواهید، مشخص میکنند و نه چگونگی رسیدن به آنها.
- مقاصد، عملیات مشخصی هستند که باید در یک مدت زمان معین انجام شوند، بر خلاف اهداف که فقط نتایج مورد نظر را مشخص میکنند.
دوره زمانی
دوره زمانی هم در تفاوت هدف و مقصد کاملا مشهود است که در زیر برایتان توضیح داده ام.
- اهداف، کارهایی هستند که میخواهید در یک دوره زمانی بلندمدت انجام دهید و معمولا به چند هدف کوچکتر تقسیم میشوند که در بازههای زمانی مختلف قابل پیگیری باشند.
- مقاصد، کارهایی هستند که میخواهید در یک بازه زمانی کوتاه انجام دهید. شرکتها میتوانند مقاصد کوتاهمدتی مشخص کنند که هم منطقی و هم تحریککننده باشد تا کارکنان به آنها دست یابند.
اقدامات در تفاوت هدف و مقصد
- یک هدف دارای یک اقدام کلی، یا حتی دقیق تر، یک نتیجه است که ما برای رسیدن به آن تلاش می کنیم.
- مقصد، یک کار مشخصی است که انجام می دهید و فعالیت، باعث تکمیل موفقیت آمیز و رسیدن به هدف می شود.
اندازه گیری
نکته دیگری که در تفاوت هدف و مقصد وجود دارد نحوه اندازه گیری آنهاست.
- زمان میتواند یک معیار برای سنجش دستیابی به هدف شما باشد. میتوانید با ایجاد یک برنامه زمانبندی، مدت زمان، تعداد و مدت هر کاری را که برای رسیدن به هدف خود نیاز دارید، مشخص کنید. که به شما میگوید چقدر طول میکشد تا به هدف برسید.
- مشخصاتی که کیفیت مهم ترین خدمات مورد نیاز و نیز نتایج آن خدمات را مشخص می کند، نمونه هایی از مقاصد قابل اندازه گیری هستند. در هر مقصد باید مشخصاتی در مورد اینکه چه کسی، چه کاری و چه زمانی انجام خواهد داد ذکر شود.
چگونه از هدف و مقصد برای رسیدن به خواسته ها استفاده کنید
درست است که تفاوت هدف و مقصد نشان میدهد که 2 چیز مختلف هستند اما هدف و مقصد دست به دست هم می دهند. وقتی هدفی را مشخص میکنید، در واقع برای رسیدن به آرزویتان، برنامهریزی میکنید. اما به مقصد خود رسیدن ممکن است سخت باشد، و اگر برنامه عملی مشخصی نداشته باشید، سختتر میشود.
مقاصد ابزاری هستند که به شما اجازه میدهند اهداف بزرگ خود را به چندین کار کوچک و انجامپذیر تبدیل کنید. با انجام این کارها، شما به تدریج به هدف اصلی خود نزدیکتر میشوید.
یکی از مزایای اصلی استفاده از مقصد این است که به شما کمک می کند تا تمرکز داشته باشید. وقتی هدفتان در ذهنتان روشن و مشخص نباشد، به راحتی حواستان پرت می شود و چیزهای مهم را از دست می دهید و از مسیر اصلی دور می شوید.
بعد از تعیین اهداف کلی شرکت، میتوانید آنها را به چندین مقصد کوچکتر و مشخصتر تقسیم کنید. این کار میتواند به شما کمک کند تا هر عضو تیم، از مدیران تا افراد، مسئولیت خود را بداند. همچنین، با داشتن مقصد قابل اندازهگیری، شما میتوانید پیشرفت خود را در راه رسیدن به هدف اصلی ببینید و انگیزه شما را افزایش می دهد.
نکته دیگری که باید در تفاوت هدف و مقصد در نظر داشت این است که مقاصد همیشه باید دست یافتنی باشند. اگر اینطور نباشند، به سرعت دلسرد و تسلیم می شوید. با جشن گرفتن برای مقاصد کوچک و دستاوردهای خود، شما میتوانید انگیزه خود را تا رسیدن به هدف بزرگ خود حفظ کنید.
مقاصد ابزارهای کارآمدی هستند که به شما کمک میکنند تا اهداف خود را بدست بیاورید. با تقسیم اهداف خود به وظایف کوچکتر و مرتبط، میتوانید روی آنچه که مهم است تمرکز کنید و به سمت هدف نهایی خود پیش بروید.
نتیجه گیری
تفاوت هدف و مقصد این است که هدف و مقصد دو مفهوم متفاوت هستند که باید در نظر داشته باشید. اهداف نشاندهنده آنچه که میخواهید به دست آورید هستند، اما مقاصد نشاندهنده آنچه که میتوانید اندازهگیری و ارزیابی کنید هستند. با مقاصد، شما میتوانید روند خود را در رسیدن به اهداف بررسی کنید.
برای تعیین اهداف بهتر، باید تفاوت اهداف و مقاصد را بدانید. این کار به شما کمک میکند تا روی هدف خود متمرکز بمانید. همچنین، برای رسیدن به اهداف، باید یک برنامه عملیاتی داشته باشید که شامل مراحل و زمانبندی مشخصی باشد.
برای اندازهگیری پیشرفت، باید نقاط عطفی را در برنامه خود قرار دهید. این کار به شما کمک میکند تا روی هدف خود متمرکز باشید و به مقصد خود دست یابید.
منابع:
