تو شبکههای اجتماعی نقل قول معروف نورمن وینسنت پیل رو به اشتراک میذارن، که با اهداف واقع بینانه مشکل داره:
«هدفتون رو ماه بذارین. حتی اگه بهش نرسیدین، بین ستارهها فرود میآین.»
به عبارت دیگه، بلندپرواز باشین و اهداف درازمدت تعیین کنین، حتی اگه کاملا بهشون نرسین، باز هم جایگاه خوبی خواهید داشت. من کاملا با اهمیت تعیین اهداف بلندپروازانه در تمام زمینههای زندگی موافقم. اما شاید با نورمن وینسنت پیل دربارهی این نحوهی بیان اهداف از همون اول که احتمال رسیدن بهشون رو کم میکنه یا تعیین و رسیدن به اهدافی که شاید غیرممکن باشن، مخالف باشم.
از نظر من، یه هدف باید ترکیبی متعادل از بلندپروازی و واقعگرایی باشه (اهداف هوشمندانهی SMART).
من تو بازاریابی کار میکنم. به همین خاطر، ایدهی داشتن یه هدف قابل اندازهگیری برام غریبه نیست. از همون روز اول تو این شغل، تقریبا تو گوشم فرو کردن که همه چی باید هدفمحور باشه و این تو کارم خیلی به دردم خورده. اما تعیین هدف و، مهمتر از اون، رسیدن به اون میتونه روی تمام جنبههای حرفهای و شخصی زندگیتون، فارغ از اینکه تو چه حوزهای کار میکنین، تاثیر مثبت چشمگیری داشته باشه.
باشه، اجازه بدین ببینیم چرا تعیین اهداف واقع بینانه مهمه و چه مزایایی داره.
آنچه در این مقاله میخوانید
1. تعیین اهداف واقع بینانه، رسیدن به هدف و اعتماد به نفس
ما واقعا با یه بحران اعتماد به نفس روبرو هستیم. یه مطالعه در سال ۲۰۲۱ نشون داد که (۶۲ درصد) زنها و نصف مردها فکر نمیکنن که باهوش باشن. جالب اینه که بیش از ۶۰ درصد ما اعتقاد نداریم که تو کارمون خوبیم. [۱] علاوه بر این، عزت نفس پایین با ریسک افسردگی، اضطراب و حتی خودکشی ارتباط داره. [۲]
خب، این چه ربطی به تعیین اهداف واقع بینانه داره؟
تحقیقی توسط جرج ویلسون در مورد «رویکرد مبتنی بر ارزش برای تعیین هدف و برنامه ریزی برای عمل» ارتباط واضحی بین رسیدن به هدف و افزایش اعتماد به نفس رو نشون داد. [۳] به عبارت دیگه، تعیین اهداف مشخص، حتی اگه هنوز بهشون نرسیده باشین ولی در حال پیشرفت هستین، میتونه باعث افزایش عزت نفس بشه.
2. اهداف واقع بینانه ما رو با انگیزه نگه میداره
یه دلیل دیگه برای اهمیت تعیین اهداف واقع بینانه اینه که به ما انگیزه میده.
خب راستش رو بخواهین، انگیزه داشتن واسه خیلیا تو این دوره زمونه یه جور جنگ شده. یه سال پر از آشفتگی و بی ثباتی میتونه باعث بشه که حتی با انگیزه ترین آدما هم کم بیارن. اما طبق یه تحقیق، بیشتر از نصف آدما میگن که هدف گذاری بهشون کمک میکنه انگیزه شون رو حفظ کنن. [۴]
مخصوصا تو دوران سخت، داشتن هدفایی که روشون کار کنین میتونه بهتون کمک کنه تمرکز و انگیزه تون رو تو کار و همینطور تو رسیدن به هدفای شخصی تون بالا نگه دارین.
3. قدرت اهداف کوچیک
به قول یه کارگردان باحال به اسم باز لورمن، این نکته رو “هیچ پشتوانه قابل اعتمادی جز تجربههای پرفراز و نشیب خودم نداره” – خب، به نظر من و بقیه کسایی که باهاشون صحبت کردم همینه.
من یه ساله که تو اهداف واقع بینانه کم کردن وزن هستم– البته نه به معنای واقعی یه تُن، فقط همینجوری گفتم که واضح باشه. ولی اگه بخوام دقیق بگم، هدفم کم کردن ۲۵ کیلوئه. این اولین بار نیست که دارم واسه این ماموریت تلاش میکنم، تو سه تا تلاش قبلیم، تقریبا نصف راه رو رفتم بعدش جا زدم و همه ی اون زحمتا رو به باد دادم. سلام به حالت خود تخریبی!
این دفعه یه جور دیگه بهش نگاه کردم. به جای اینکه هدفم رو بذارم رو اینکه “میخوام ۲۵ کیلو کم کنم”، اون رو به اهداف کوچیکتری تقسیم کردم که تو یه بازه زمانی کوتاهتر قابل رسیدن باشن.
- هدف ۱: ۶ کیلو
- هدف ۲: ۱۲ کیلو
- هدف ۳: ۱۵ کیلو
- هدف ۴: ۱۸ کیلو
- هدف ۵: ۲۲ کیلو
- هدف ۶: ۲۵ کیلو
من الان از هدف ۴ رد شدم و دارم میرم سمت هدف ۵ پس چه فرقی داره این دفعه؟
من از اینکه تونستم به ۴ تا از هدفام برسم انگیزه گرفتم. تو آخرین تلاشم، وقتی ۲۵ کیلو کم کرده بودم، از اینکه هدفم هنوز خیلی دور به نظر میرسه ناامید می شدم. این دفعه با گذاشتن هدفای کوچیکتر که به رسیدن به هدف بزرگتر کمک میکنن، بیشتر خوشحالی میکنم. این به اراده و تعهدم کمک میکنه.
4. اهداف واقع بینانه عاشق دوپامین هستن
دوپامین رو اغلب به عنوان «ماده شیمیایی خوشی» میشناسن. این همون مادهایئه که وقتی خوشحالیم ترشح میشه. این حس خوشحالی میتونه از عادتهای بد یا خوب به وجود بیاد. بعضی مواد مخدر غیرمجاز با دخالت تو سیستم دوپامین بدن کار میکنن، به همین دلیله که انقدر اعتیادآور هستن.
حالا جالبه که اهداف کوچیک بهمون حس پاداش میدن. رسیدن به اهداف ریزتر تو مسیر رسیدن به یه هدف بزرگتر، بهمون یه ذره دوپامین خوشگل میده که باعث میشه تو مسیر رسیدن به هدف اصلی انگیزه داشته باشیم.
5. اهداف واقع بینانه بهمون انرژی میدن!
یه کشف جالب تو یه مطالعهی سال ۲۰۱۷ توسط گرانوت، استرن و بالسیتیس نشون داد که هدفگذاری واقعا باعث بالا رفتن فشار خون سیستولیک میشه، که این باعث میشه احساس آمادگی برای عمل داشته باشیم. اما کشفیاتشون یه قدم فراتر رفت. تایید کردن که وقتی رسیدن به اهداف «سخت ولی قابل دستیابی» به نظر برسه (به عبارت دیگه «واقعبینانه» باشه)، افزایش فشار خون سیستولیک محسوستره تا مواقعی که رسیدن به هدف خیلی سخت به نظر برسه. [۵]
به عبارت دیگه، تعیین اهداف واقع بینانه یه تاثیر فیزیکی روی بدن ما داره تا اون انرژی و انگیزهای رو که لازم داریم بهمون بده و بریم دنبالش.
6. اهداف واقع بینانه و قانون گولديلوکس
به طور کلی، اهداف واقع بینانه نتایجی هستن که ما میخوایم بهشون برسیم و لازمهی رسیدن بهشون اینه که خودمون دست به کار بشیم. رسیدن به هدف فقط زمانی اتفاق میافته که به برنامهی مورد نیاز برای رسیدن بهش پایبند بمونیم. حالا چه رژیم غذایی باشه، چه قول نوشتن روزانهی ۵۰۰ کلمه، چه برنامهی دویدن، یا هدفی برای رسیدن به یه مقدار فروش خاص، پایبند موندن به هر چیزی نیاز به انگیزه داره.
تو یه مقاله، جیمز کلیر در مورد قانون گولديلوکس صحبت میکنه. اصل قانون گولديلوکس اینه که آدما فقط وقتی انگیزه پیدا میکنن که درجهی سختی کار دقیقا تو سطح ایدهآل باشه. [۶] کلیر میگه اگه یه چیزی خیلی آسون باشه، خب مسلما حوصلهتون سر میره. به عبارت دیگه، اگه هدفتون خیلی ساده باشه، انگیزه تون کم میشه چون به اندازهی کافی احساس به چالش کشیده شدن نمیکنین.
از طرف دیگه، اگه کار خیلی سخت باشه (یا حتی غیرممکن)، اونوقت دلسرد میشین چون فکر میکنین هر کاریم بکنین نمیتونین بهش برسین. یه مثال: بازی کردن شطرنج تو سطح مبتدی در مقابل یه استاد بزرگ. اینکه هی تحقیر بشین احتمالا باعث میشه که در نهایت جا بزنین.
کلیر میگه نقطهی ایدهآل (گولديلوکس) برای یه هدف اون جاییه که به اندازهی کافی سخت باشه و شما رو تا مرز تواناییهاتون به چالش بکشه ولی همچنان قابل دستیابی باشه. این همون جاییه که آدما بیشترین انگیزه رو دارن و به کارهایی که لازمهی رسیدن به هدف هستن پایبند میمونن.
پس یادتون باشه دفعهی بعدی که هدفگذاری میکنین، اهدافتون باید چالشبرانگیز باشن ولی به هیچ وجه غیرممکن نباشن.
7. تعیین هدف میتونه زندگیت رو تغییر بده
خب حالا میدونیم که اهداف واقع بینانه و اهداف کوچیک به ما کمک میکنن تو مسیر رسیدن به اهداف بزرگتر انگیزه داشته باشیم. و نهایتا، همین موضوعه که میتونه واقعا زندگی رو تغییر بده.
من تو دوران بزرگسالیم تو همه جور زمینهای هدفگذاری کردم. یه هدف درآمدی برای خودم گذاشتم (که اونم به اهداف کوچیکتر تقسیمش کردم) وقتی که اوایل 30 سالم بود و هر بار که به یکی از اون اهداف واقع بینانه کوچیک میرسیدم، به خودم یه (مسافرت) جایزه میدادم. هنوز به هدف نهاییم نرسیدم و این کار رو ادامه میدم.
به تازگی هم برای وزنم اهداف واقع بینانه سلامتی تعیین کردم. دارم با استفاده از اهداف کوچیک واقع بینانه به خوبی تو این مسیر پیش میرم. این اهداف کوچیکتر و واقع بینانه جمع میشن. برای من، اینا جمع میشن تا به یه زندگی سالم و از نظر مالی راحت برسم – چیزایی که زندگی رو تغییر میدن.
شاید برای شما یه چیز کاملا متفاوت باشه. اما من یه طرفدار سرسختِ تعیین اهداف بزرگ و تغییر دهندهی زندگی، تقسیم کردنشون به اهداف کوچیکتر و واقعبینانهتر، و رسیدن بهشونم.
حالا وقتشه که حرکت کنید!
چی میخوای؟ یه سطح درآمدی خاصه؟ یا اینکه تو یه شرکت خاص کار کنی، تو یه زمینهی خاص کسب و کار راه بندازی، یا اینکه بتونی با یه سرعت خاص بدوی؟
امیدوارم خوندن این ۷ تا مزیت تعیین اهداف واقع بینانه باعث شده باشه بفهمی چرا تعیین کردن هدفهای واقعبینانه مهمه.
فقط خودت میدونی اهداف تغییر دهندهی زندگی برای تو چی هستن. اما یه کاری میتونیم بکنیم:
- هدف نهایی (یا هدفهای نهایی) رو بنویس و اینکه فکر میکنی چقدر طول میکشه تا بهشون برسی.
- اون رو به هدفهای کوچیکتر تقسیم کن که تو یه بازهی زمانی کوتاهتر قابل دستیابی باشن.
- بنویس برای رسیدن به اولین هدف کوچیک چی کار میکنی.
- برو دنبالش!
موفق باشی!
منابع
[1] آمار اعتماد به نفس در انگلستان ۲۰۲۱
[3] روانشناسی مثبت: علم و روانشناسی تعیین هدف – مقدماتی
[4] چطور تعیین هدف میتونه به ایجاد احساس خوب کمک کنه؟
[5] روانشناسی مثبت: علم و روانشناسی تعیین هدف – مقدماتی
[6] جیمز کلیر: قانون گولديلوکس: چطور تو زندگی و کسب و کار انگیزه داشته باشیم
